ความเสี่ยงและโอกาสจากสภาพภูมิอากาศ: การเปิดเผยและรายงานข้อมูลทางการเงิน

ความเสี่ยงและโอกาสจากสภาพภูมิอากาศ: การเปิดเผยและรายงานข้อมูลทางการเงิน

รายงาน KPMG 2021 CEO Outlook Pulse Survey พบว่าความเสี่ยงจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศถือเป็นความเสี่ยงใหญ่ที่สุดอันดับ 5 ในมุมมองของ CEO ทั่วโลกต่อการเติบโตของธุรกิจในอีก 3 ปีข้างหน้า การที่ธุรกิจตระหนักถึงความเสี่ยงจากสภาพภูมิอากาศนั้นเป็นสิ่งที่จำเป็นและประเด็นที่สำคัญที่ต้องคำนึงถึงคือผลกระทบของความเสี่ยง และวิธีการที่ธุรกิจจะสามารถปรับตัวและเติบโตต่อไปได้ภายใต้ความเสี่ยงนี้

เคพีเอ็มจี พร้อมกับบริษัทกฎหมายระดับโลก Eversheds ได้ทำการสำรวจผู้บริหารจาก 500 องค์กรระดับโลกในรายงาน Climate change and corporate value: What companies really think พบว่าผู้นำสามในสี่ของการสำรวจยอมรับว่าองค์กรจำเป็นต้องพัฒนาขีดความสามารถในการจัดการกับความเสี่ยงที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงทางสภาพภูมิอากาศ แต่ในขณะเดียวกันผลการสำรวจพบว่าหลายองค์กรยังเชื่อว่าตนเองขาดทักษะและความเชี่ยวชาญในการบรรลุเป้าหมายเน็ตซีโร่ (Net zero)

ประเด็นสำคัญคือการที่องค์กรไม่สามารถระบุ ประเมินและเปิดเผยความเสี่ยงจากสภาพภูมิอากาศได้นั้น ท้ายที่สุดแล้วอาจนำไปสู่ปัญหาทั้งในด้านหนี้สินและกับนักลงทุนต่างๆ เนื่องจากปัจจุบันผู้มีส่วนได้เสียมีความตระหนักถึงความเสี่ยงทางสภาพภูมิอากาศและผลกระทบที่มีต่อการลงทุน นอกจากนี้หน่วยงานกำกับดูแลยังให้ความสำคัญกับความเสี่ยงจากสภาพภูมิอากาศและวิธีการเปิดเผยข้อมูลที่เกี่ยวข้อง ในประเทศไทยสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) ได้ประกาศการเข้าร่วมเป็นผู้สนับสนุนมาตรฐานการเปิดเผยข้อมูลทางการเงินที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศ (TCFD Supporter) อย่างเป็นทางการ และสนับสนุนให้นำปัจจัยด้านความเสี่ยงจากสภาพภูมิอากาศไปผนวกเข้ากับกลยุทธ์และการบริหารความเสี่ยงในการประกอบธุรกิจ ตลอดจนเปิดเผยข้อมูลตามมาตรฐานสากล นอกจากนี้ในแบบรายงานประจำปี One Report ยังมีการยกระดับการเปิดเผยข้อมูลในด้านความยั่งยืน และสิ่งแวดล้อม สังคม และบรรษัทภิบาล (Environment, Social, Governance – ESG) ท้ายที่สุดแล้วความเสี่ยงจากสภาพภูมิอากาศนั้นจำเป็นต้องผนวกเข้าเป็นความเสี่ยงทางการเงินเนื่องจากสามารถส่งผลกระทบต่อโมเดลการทำธุรกิจ กระแสเงินสดในระยะยาว และความสามารถในการทำกำไร นอกจากนี้ยังมีผลกระทบต่อการประเมินมูลค่าของสินทรัพย์ และมูลค่าธุรกิจอีกด้วย

อย่างไรก็ตาม ความเสี่ยงมาพร้อมกับโอกาส เมื่อความเสี่ยงจากสภาพภูมิอากาศได้ถูกประเมิน วัดมูลค่าและวางมาตรการเพื่อหลีกเลี่ยงหรือลดผลกระทบแล้วย่อมสามารถนำมาซึ่งโอกาสทางธุรกิจ การปรับโครงสร้างห่วงโซ่คุณค่าและห่วงโซ่อุปทาน การตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงและการรับรู้ของผู้บริโภค รวมถึงการใช้เทคโนโลยีนั้น สามารถสร้างโอกาสใหม่ๆ ทางการตลาด เทคโนโลยีและชื่อเสียงให้กับองค์กรได้ การที่องค์กรตระหนักเรื่องความเสี่ยงและโอกาสจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศผ่านการรายงานทางการเงิน จะทำให้องค์กรสามารถจัดสรรเงินทุนได้อย่างมีประสิทธิภาพเพื่อลดความเสี่ยง สร้างขีดความสามารถและเพิ่มความมั่นคงทางฐานะการเงินขององค์กรได้

ในแง่ของธุรกิจและการรายงานทางการเงิน ผู้ใช้งบการเงินต้องการที่จะทราบว่าสภาพภูมิอากาศส่งผลกระทบต่อองค์กรได้อย่างไรบ้าง ทั้งในด้านโมเดลธุรกิจ กระแสเงินสด ฐานะทางการเงิน และผลประกอบการทางการเงิน เพื่อที่จะประเมินว่าองค์กรจัดการกับความเสี่ยงและโอกาสจากสภาพภูมิอากาศเหล่านี้อย่างไร และผลกระทบต่อการดำเนินธุรกิจในระยะยาวจะเป็นเช่นไร ถึงแม้ว่ามาตรฐานการรายงานทางการเงินระหว่างประเทศ (IFRS) ไม่ได้กล่าวถึงเรื่องความเสี่ยงและประเด็นที่เกี่ยวข้องกับสภาพภูมิอากาศโดยตรง แต่องค์กรจำเป็นต้องเปิดเผยข้อมูลดังกล่าวในงบการเงินถ้าผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงทางสภาพภูมิอากาศนั้นมีสาระสำคัญต่องบการเงิน องค์กรจำเป็นต้องทราบถึงข้อมูลและการเปลี่ยนแปลงเกี่ยวกับมาตรฐานใหม่ๆ ทั้งที่เกี่ยวกับการรายงานความยั่งยืนและการรายงานทางการเงิน เนื่องจากอีกไม่นาน International Sustainability Standards Board (ISSB) จะออกมาตรฐานการรายงานด้านความยั่งยืนที่มีการเปิดเผยผลกระทบจากสภาพภูมิอากาศและการรายงานทั่วไปในด้านความยั่งยืน ดังนั้น เพื่อเตรียมความพร้อมในการรายงานดังกล่าว องค์กรสามารถที่จะมีการเตรียมตัวดังนี้:

• คำนึงถึงความเสี่ยงและโอกาสจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และผลกระทบทางการเงินต่างๆ ในระหว่างการจัดทำงบการเงิน
• คำนึงถึงสาระสำคัญทั้งในเชิงปริมาณและคุณภาพในการเปิดเผยข้อมูลทั้งการใช้วิจารณญาณและข้อสมมติที่เกี่ยวข้องกับความเสี่ยงจากสภาพภูมิอากาศ
• เปิดเผยข้อมูลที่ชัดเจนและครอบคลุม โดยเฉพาะอย่างยิ่งการใช้วิจารณญาณและการประมาณการที่มีผลกระทบจากสภาพภูมิอากาศ
• การใช้ข้อสมมติในการจัดทำงบการเงินนั้นต้องเป็นไปในทิศทางเดียวกันและสอดคล้องกับข้อมูลอื่นรวมถึงความเสี่ยงจากสภาพภูมิอากาศที่มีการเปิดเผยในรายงานประจำปี องค์กรอาจจะต้องใส่คำอธิบายเพิ่มเติมในกรณีที่มีความไม่สอดคล้องกัน
• คำนึงถึงกฎระเบียบและข้อบังคับที่เกี่ยวข้อง
• ติดตามความเคลื่อนไหวและการเปลี่ยนแปลงในมาตรฐานการรายงานด้านความยั่งยืนและการรายงานทางการเงิน

“หลายองค์กรจะต้องเผชิญกับความไม่แน่นอนด้านผลกระทบจากความเสี่ยงจากสภาพภูมิอากาศโดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องการรับรู้และวัดมูลค่าของสินทรัพย์และหนี้สินขององค์กร”

ณัฐพงศ์ ตันติจัตตานนท์ กรรมการบริหาร ฝ่ายการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและความยั่งยืน เคพีเอ็มจี ประเทศไทย กล่าว “นักลงทุนและหน่วยงานกำกับดูแลต่างต้องการที่จะเห็นการเปิดเผยข้อมูลที่ครอบคลุม ข้อสมมติที่สำคัญ การประมาณการและการใช้วิจารณญาณในการจัดทำงบการเงิน เพื่อที่จะสามารถเข้าใจว่าสภาพภูมิอากาศมีผลกระทบหรือไม่และอย่างไร ผู้เชี่ยวชาญจากเคพีเอ็มจี ประเทศไทย ต่างทำงานเคียงบ่าเคียงไหล่กับลูกค้าของเราในการสอบทานความเสี่ยงและโอกาสจากสภาพภูมิอากาศ ผลกระทบทางการเงินและการเปิดเผยข้อมูลที่สำคัญในการรายงานข้อมูลทางการเงิน”