ทุกวันนี้คุณ โพสต์หรือคอมเมนต์เรื่องอะไรบน Facebook หรือลงรูปการไปในสถานที่ใหม่ๆ , ของเล่นหรือแม้กระทั่งนาฬิกาเรือนใหม่ราคาหลายแสนบน Instagram ไปบ้าง แถมเคยรู้หรือเปล่าว่าคนที่คุณนับเป็นเพื่อนบนนั้นเขาพูดถึงคุณอย่างไร ด้านหนึ่งบอกให้เพื่อนๆ คุณได้รู้ถึงตัวคุณ แต่หากคุณกำลังคิดที่จะก่อ อาชญากรรม ละก็ ตำรวจก็สามารถตามหาตัวได้จากสิ่งเหล่านี้เหมือนกัน
ในซีรียส์เฟรนส์ไชส์ชื่อดังอย่าง CSI ทำให้คุณได้เห็นมาหลายตอนแล้วว่า พวกเขาสามารถตามหา อาชญากร ผ่านทางเครือข่ายอินเทอร์เน็ตได้อย่างไร แต่คำถามที่เกิดขึ้นเสมอๆ ก็คือ อาชญากรพวกนี้นี่เขาประกาศตัวเองบนโลกไซเบอร์แบบประเจิิดประเจ้อกันอย่างนั้นเลยหรือ?
The Guardian สื่อเก่าแก่ของอังกฤษได้นำเสนอเรื่องราวของการนำเอาเทคโนโลยียุคใหม่เข้าไปช่วยงานสืบสวนสอบสวนอาชญากรรมของกรมตำรวจลอสแองเจิลลิส โดยบริษัทนี้มีชื่อว่า Voyager Labs หนึ่งในหลายสิบบริษัทในสหรัฐอเมริกาที่นำเสนอเทคโนโลยีในการติดตามเนื้อหาบนโลกเครือข่ายสังคมสำหรับนำมาวิเคราะห์พฤติกรรมทั้งก่อนและหลังการก่ออาฐญากรรม เรียกว่าเดี๋ยวนี้หน่วยงานรักษากฏหมายอย่างตำรวจนั้นเขาไม่นั่งรอให้เกิดเหตุขึ้นก่อน แต่ว่าพยายามป้องกันไม่ให้อาชญากรรมร้ายแรงนั้นเกิดขึ้นง่ายๆ
เป็นที่รับรู้กันว่า หากพูดถึงเครือข่ายสังคมต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น Facebook, Tweeter, Instagram ใดๆ ก็ตาม การจะค้นหาข้อมูลใดๆ นั้นทำได้ยาก นอกจากข้อมูลทั่วๆ ไปแล้ว การโพสต์หรือคอมเมนต์ใดๆ ส่วนใหญ่นั้นไม่สามารถทำการต้นหาผ่านทาง Google หรือเครื่องมือค้นหาใดๆ ก็อาจจะมีแต่การค้นหาแบบแมนนวลหากโพสต์หรือคอมเมนต์เหล่านั้นมีการใส่ # เอาไว้ แต่ในความเป็นจริงคงไม่มีใครจะพยายามสร้างหลักฐานให้ตัวเองขนาดนั้น
ซอฟต์แวร์ของ Voyager Labs ทำหน้าที่เป็น AI ในการสืบเสาะหาความเกี่ยวข้องและวิเคราะห์ในชุดคำหรือประโยคที่มีอยู่ในเครือข่ายสังคมในระดับเชิงลึก อีกทั้งยังสร้างความสัมพันธ์เชื่อมโยงระหว่างบุคคลที่เป็นเพื่อนโดยตรงและอ้อน อธิบายง่ายๆ คือซอฟต์แวร์นี้ตรวจสอบว่าคำหรือประโยคนี้มีใครบ้างที่เป็นเพื่อนของต้นทางเกี่ยวข้องบ้าง แถมตรวจสอบไปยังเพื่อนของเพื่อนของเพื่อนของเพื่อน ลึกลงไปคล้ายกับการสร้างเครือข่ายแชร์ลูกโซ่
Voyager Labs ยังยกกรณีศึกษาในการตามหามือโพสต์บุกระดมให้บรรดาสาวกของนักเคลื่อนไหวทางการเมืองกลุ่มหนึ่งที่อาศัยอยู่ในนิวยอร์ค ให้ทำการแพร่เชื่อ COVID-19 ให้เจ้าหน้าที่รัฐบาลของประเทศนั้นติดเชื้อ โดยเจ้าหน้าที่ได้ทำการสืบสวนพบว่าข่าวสารนี้ได้แพร่ไปยังเครือข่ายสาวกโดยตรงจำนวนมาก ที่สำคัญคือยังแพร่กระจายไปยังผู้ติดตามของสาวกที่ถือว่าเป็นเครือข่ายโดยตรงอีกด้วย และในเวลาไม่นานก็พบว่ามีเจ้าหน้าที่รัฐบาลประเทศดังกล่าวติดเชื้อโดยที่มีความเกี่ยวข้องกับสาวกของกลุ่มเคลื่อนไหวทางการเมืองดังกล่าว
หากมองในแง่การทำงานของซอฟต์แวร์ของ Voyager Labs นั้นก็เหมือนการมี Google ที่เป็นเครื่องมือค้นหาข้อมูลแบบที่เราใช้งานกันอยู่ทุกวัน เพียงแต่ทำงานกันคนละชุดข้อมูลเท่านั้น ซึ่งในประเทศไทยนั้นเคยมีบริษัทที่คิดซอฟต์แวร์ในลักษณะเดียวกันแต่สำหรับใช้กับระบบเครือข่ายภายในบริษัท เพื่อทำการสอดส่งข้อความหรือข่าวสารต่างๆ ทั้งเรื่องดีและไม่ดีหลุดออกไปนอกบริษัท
สามารถอ่านบทความฉบับเต็มได้ที่ https://www.theguardian.com/us-news/2021/nov/17/police-surveillance-technology-voyager
Credit : The Guardian – Revealed: the software that studies your Facebook friends to predict who may commit a crime
